![]() |
![]() |
Cmentarz Wawrzyszewski - 186 lat W edług klasyfikacji MSI należy do Wawrzyszewa i chociaż nawet nazywa się Wawrzyszewski to dla nas jest oczywiste że leży na Chomiczówce, jest jej częścią od początku istnienia. Wie o tym każdy mieszkaniec - zwłaszcza ci z ulicy Nerudy, bo to ich właśnie od cmentarnego muru dzieli jedynie wąska osiedlowa uliczka imienia chilijskiego poety "... a z okien jak okiem sięgnąć - cmentarne są kwatery". Gdy w 1830 roku postanowiono założyć cmentarz parafialny, zlokalizowano go poza wsią Wawrzyszew, na terenie obecnej Chomiczówki. Zmarłych nie chowano przecież (jak powszechnie wiadomo) w obrębie wsi, ale poza nimi - z lekka na uboczu, tak żeby na co dzień widok cmentarza nie zasmucał zbytnio, a zarazem żeby z łatwością na piechotę można było doń dojść gdy zajdzie taka potrzeba. ![]()
wieś Wawrzyszew, rok 1829 - fragment fotografii z witryny
http://www.bielany.waw.pl
Powstał więc w 1830 roku wiejski cmentarzyk, "...otoczony płotem z chrustu o obwodzie 547 łokci, z bramką i furtką drewnianą od frontu...".
Pierwszym szczęśliwcem, który tu trafił na stałe był, jak podają źródła, "sztabskapitan Konstanty Brzozowski z 2 batalionu saperów...", który zmarł we wsi Wawrzyszew 8 lipca 1830 roku. ![]() Historia i współczesność R zymskokatolicki Cmentarz Wawrzyszewski "... jest ściśle związany z usytuowanym opodal kościołem św. Marii Magdaleny, choć dziś oddzielony od niego ruchliwym szlakiem komunikacyjnym ulicy Wólczyńskiej. Ulica ta stanowi północną granicę cmentarza, od zachodu ogranicza go ulica Gotycka, a od południa i południowego wschodu okala cmentarz ul. Kwitnąca ..." Gdy w 1830 roku wzniesiono niewielką przykościelną kruchtę - założono również i obecnie istniejący cmentarz.
"Położony przy polnym trakcie wiodącym do Wólki Węglowej i dalej w głąb Puszczy Kampinoskiej był typowym wiejskim cmentarzykiem przykościelnym, obsługującym mieszkańców Wawrzyszewa i Chomiczówki.
Obie, podmiejskie przez całe dziesiąciolecia osady, dopiero w 1951 r. zostały włączone w granice Warszawy. Nadal były to jednak dziesiątki małych, parterowych na ogół domów i domków tonących w bujnej zieleni." "Dziś zmieniło się wszystko. Sieć uliczna i nazewnictwo, proporcje i układy, perspektywa i charakter tego regionu. Kościół, cmentarz i dwie kapliczki przydrożne to koronne relikty historycznej przeszłości, dokumentujące odwieczne tradycje i będące pomostem między dawnymi a nowymi laty. Zmieniło się otoczenie i zmienił się charakter samego cmentarza. Dziś jest to nekropolia miejska usytuowana w sercu nowoczesnych osiedli mieszkaniowych - Wawrzyszewa i Chomiczówki." "Cmentarz o powierzchni 6,5 ha ma kształt pękatego ostrosłupa podstawą zróconego do ul. Wólczyńskiej. Posiada dwie główne aleje krzyżujące się mniej więcej w centrum, a oprócz tego cztery równoległe do głównej alei biegnącej od bramy wejściowej i dwie poprzeczne oraz aleję okólną, biegnącą wzdłuż ogrodzenia. (...) Teren jest dość zróżnicowany i pofałdowany, pokryty bujną roślinnością, ze znacznymi kępami starodrzewu." ![]()
fot.Tadeusz Barucki, z książki "Maciej Nowicki" - Tadeusz Barucki, Arkady 1980 (nad. Jerzy Słomczyński)
Drewniany płot wokół cmentarza zastąpiono murem który w swojej pierwotnej postaci posiadał liczne elementy ozdobne.
Ogrodzenie to zaprojektował światowej sławy architekt, Maciej Nowicki. Współautorem projektu był Stefan Putowski, architekt i urbanista, współautor Planu Generalnego Warszawy. Projekt ogrodzenia powstał w latach 1942 - 1943. Ogrodzenie w tej ozdobnej, profesjonalnie zaprojektowanej formie istniało do lat 80-tych dwudziestego wieku. Wtedy to, mimo sugestii Tadeusza Baruckiego aby pozostawiono choć symboliczny fragment tego architektonicznego dzieła, zostało w całości zburzone. (informacja uzyskana od Tadeusza Baruckiego, autora książki o Macieju Nowickim) ![]()
fot.cb, lipiec 2010
Obecnie (lipiec 2010) nie ma śladu ozdób, a cmentarz jest otoczony zwyczajnym murem z białej cegły.
Cmentarz "...dwukrotnie powiększany, szczególnie w ostatnich latach wypełnił się szybko grobami mieszkańców okolicznych osiedli jak: Bielany, Brzeziny, Wawrzyszew, Chomiczówka, Piaski. (...) Teraz i tu wyczerpały się już możliwości nowych pochówków."
Plan cmentarza - tablica informacyjna umieszczona przy budynku Kancelarii - (fot. eb)
--------------------------------------------------------------
Cytaty pochodzą z książki "Przewodnik historyczny po cmentarzach warszawskich" - Karol Mórawski, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa 1989 ![]() Wawrzyszewskie groby ![]()
Kwatera wojskowa -
Strzelcy Kaniowscy
W centralnej części monumentalny obelisk zwieńczony sylwetką orła i opatrzony napisem:
"500 żołnierzy 30 pułku Strzelców Kaniowskich tu spoczęło po ofiarnej walce z Niemcami hitlerowskimi w obronie swojej stolicy we wrześniu 1939 roku. Dowodził nimi, walczył i poległ z nimi major Bolesław Kamiński odznaczony pośmiertnie orderem Virtuti Militari."
A wokół polegli żołnierze złożeni w 110 zbiorowych jednakowych grobach:
• Imienna lista poległych
O Strzelcach Kaniowskich w "naszej Chomiczówce" - Warszawskie Termopile.
1
![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
Groby Powstańców
Obok Kwatery Strzelców Kaniowskich - dwa rzędy mogił Warszawskich Powstańców, tych co Powstanie przeżyli.
"Żołnierzom Powstania Warszawskiego poległym w walce z najeźdźcą hitlerowskim 1 VIII - 30 IX 1944. Cześć ich pamięci."
---------------------------- Proszę Rodziny i Znajomych o kontakt mailowy. Chcielibyśmy zamieścić choć krótkie notatki o każdym z Warszawskich Powstańców z Chomiczówki ![]()
1
![]() ![]() ![]() ![]() ![]()
Groby znanych osób
1
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Wawrzyszewskie wiersze ![]()
Cmentarz Wawrzyszewski - 2010
Zofia Dzieniszewskia - (fragment fotografii)
1
![]() ![]() ![]() ![]()
Stanisław Pyra Piro
Wawrzyszewski Cmentarz
Ku kościółkowi Marii Magdaleny
W stuletnich lipach ukrytemu Idę przez Wawrzyszewski Cmentarz Psalm układając Przedwiecznemu
Śród śniegiem przysypanych stelli,
Przez las kamiennych krzyży - niech strzegą je anieli I Matka Boska Święta Z niebieskich wyżyn. 2 stycznia 1995 "Nasza Bielańska" nr 2/95
(64650)
![]() Linki W "naszej Chomiczówce":
Linki zewnętrzne:
![]() Źródła
(-) kwiecień 2010 - (34309)
![]() |
||
UWAGA: Ta strona używa plików cookies. Zapoznaj się z instrukcją obsługi swojej przeglądarki internetowej.
|
||